گفتگو با مریم کاتبی؛ جایگاه هنر انقلاب
سایت گلف به نقل از شرق، راویان نقش بسزایی در خلق آثار هنری و ادبی مربوط به انقلاب اسلامی و دفاع مقدس دارند. آنها بازگو‌کننده حقایق بخش‌های ارزشمندی از تاریخ کشورمان به حساب می‌آیند؛ بنابراین باید تقدیر شوند.
مریم کاتبی یکی از راویان خاطرات دفاع مقدس است. ما در این گفتگو پای صحبت‌های کاتبی نشستیم تا ببینیم از نظرش هنر انقلاب هم‌اکنون چه جایگاهی دارد و چه آسیب‌هایی آن را تهدید می‌کنند.
– خانم کاتبی لطفا نظرتون رو درباره جایگاه هنر انقلاب بفرمایید.
– هنر انقلاب تا به امروز جایگاه آنچنانی و مطلوبی نداشته است. ما با نظرات مشوقان‌مان متوجه جایگاه هنر انقلاب می‌شویم. امروزه جوانان ما تفاوت میان هنر قبل از پیروزی انقلاب و بعد از آن را نمی‌دانند؛ زیرا افرادی که هر دو دوره را دیده و تأثیر انقلاب روی عرصه‌های مختلف هنری را درک کرده‌اند، نتوانستند یافته‌های‌شان را به‌درستی به نسل‌های بعدی منتقل کنند.
– یک مثال می‌زنید؟
– بله، مثلا من به‌عنوان یک راوی جنگ هنوز نتوانسته‌ام به یک مکتب خاص برسم و نمی‌توانم احساسات گذشته و حالم را در کنار هم بازگو کنم؛ بنابراین نمی‌توانم پیامم را چنان که باید و شاید به مخاطبانم منتقل کنم. او افزود: من از سوم خرداد سال ۱۳۸۳ به حوزه هنری آمدم تا خاطراتی را که در طول جنگ تحمیلی در سالنامه‌ها نوشته بودم، برای گروه ادبیات بازگو کنم. هم‌اکنون حدود ۱۸ سال از آن روز می‌گذرد، اما هنوز که هنوز است نتوانسته‌ام مظلومیت شهدا، خواهران و مادران آنها را روایت کنم. ما باید حق عده‌ای را ادا کنیم تا بتوانیم حقایق دفاع مقدس را به‌درستی و کامل برای افرادی که آن روزها را ندیده‌اند، بیان کنیم. رهبر معظم انقلاب نیز بر این امر تأکید دارند.
– از نظر شما مشکلات در مسیر خاطره‌گویی چیست؟
برخی از افراد فکر می‌کنند که خودم نمی‌خواهم مظلومیت شهدا و خانواده‌های‌شان را بازگو کنم؛ اما من در واقع خیلی دوست دارم برخی از خاطرات را بازگو کنم ولی شرایط حاکم بر فضای خاطره‌نویسی اجازه این کار را نمی‌دهد؛ زیرا مردها که در بسیاری از مواقع نویسنده این خاطرات هستند، جزئیات را بیان نمی‌کنند. من همیشه می‌گویم خاطرات را باید زن‌ها بگویند؛ زیرا خانم‌ها توجه خاصی به جزئیات دارند. آنها پرورش‌دهندگان مردها هستند و نسبت به پدرها رابطه نزدیک‌تری با فرزندان‌شان دارند؛ بنابراین تأثیر زیادی روی کودکان‌شان می‌گذارند.
-پس نظر شما اینست که خاطرات دفاع مقدس باید با نگاهی زنانه روایت شود و جزئیات را به گونه‌ای منتقل کنند که همه اقشار جامعه به‌خصوص زنان به‌راحتی آن را درک کنند و به نسل‌های آینده انتقال بدهند؛ اما این موضوع به آن معنا نیست که خاطره‌نویسان در نگارش بازگویی خاطرات هشت سال جنگ تحمیلی عراق علیه ایران بیش از حد به جزئیات بپردازند؛ زیرا این روش نیز مانند روش بیان مختصر خاطرات جواب‌گوی نیاز جامعه نیست.
– بنظر شما چه چیزهایی در خاطره‌نویسی اهمیت دارد؟
نحوه سؤال‌کردن از فردی که خاطراتش را بیان می‌کند، بسیار مهم است. سؤال‌کردن اعظم حسینی، نویسنده خاطراتم برای من خیلی جالب بود. او برای درک بهتر حرف‌هایم تحقیق می‌کرد و متوجه بود که من در زمان جنگ به دلیل آنکه دشمن در اطرافم بود، ترسم را نشان نمی‌دادم؛ اما مانند هر فرد دیگری ترس‌هایی داشته و دارم که آنها را انکار نمی‌کنم. بیان این احساسات باعث می‌شود که مخاطب خاطراتم راحت‌تر با من هم‌ذات‌پنداری کند.
این راوی گفت: هنر انقلاب ما تأثیر بسیار کمی در سطح بین‌الملل دارد؛ زیرا با توجه به تجربه‌های خودم متوجه شدم فرزندان شهدا نیز هنوز با حقایق انقلاب و دفاع مقدس به اندازه کافی آشنا نشده‌اند و شناخت درستی از هنر انقلاب ندارند. با وجود همه این موضوعات از نظر من نقشه راهی برای آینده هنر انقلاب وجود دارد؛ اما برخی از مسئولان فرهنگی و هنری ما صرفا برای پربار‌کردن برآورد کاری‌شان روی کمیت تمرکز کرده و کیفیت را در حاشیه قرار داده‌اند. مثلا با پایان تعطیلات عید برخی از مسئولان اعلام می‌کنند که تعداد زیادی از افراد با کاروان راهیان نور همراه شده و به مناطق جنگی رفته‌اند تا از این مناطق بازدید کنند و حس و حال آن مکان‌ها را درک کنند. من از این موضوع ناراحت می‌شوم؛ زیرا تجربه کرده‌ام و دیده‌ام تعدادی از افراد که همراه با کاروان راهیان نور به مناطق مذکور می‌روند، پس از بازگشت از آن سفر مطالب چندانی از اطلاعات بیان‌شده را به خاطر نمی‌آورند. البته این امر درباره همه بازدیدکنندگان مناطق جنگی صدق نمی‌کند.
خانم کاتبی در پایان با اشاره به اینکه هنر انقلاب که هنری مردمی به حساب می‌آمد، امروزه به هنری دولتی تبدیل شده است، بیان کرد: در گذشته فرهنگ ایثار در خانواده‌های ایرانی بسیار پر‌رنگ بود، اما امروز این‌طور نیست.
انتهای پیام/