یادمان کانال کمیل

کانال کمیل و حنظله بخشی از محور عملیات والفجر مقدماتی است که یادآور مقاومت دو گردان کمیل و حنظله از لشکر 27 محمد رسول‌الله (صلی الله علیه و آله) در سال 1361 است. عملیاتی که توسط رزمندگان اسلام در منطقه فکه انجام شد. این عملیات که به والفجر مقدماتی معروف است، در ساعت 21:30 روز 17 بهمن 1361 با رمز «یالله، یالله، یالله» در جنوب فکه تا چزابه آغاز شد. وسعت و عمق موانع و استحکامات دشمن و وجود کانال های متعدد که دشمن برای ایجاد آنها تلاش زیادی کرده بود، سرعت نیروها را گرفت. در حالیکه خط اول دشمن شکسته شد اما در ادامه عملیات، برخورد رزمندگان با کانال‌های متعدد و میدان‌های مین و بعد از آن وجود زمین رملی منطقه درگیر و وسعت آتش دشمن باعث کندی عملیات و بالا رفتن تلفات رزمندگان شد.

رزمندگان گردان حنظله برای پشتیبانی گردان کمیل پس از پیاده روی در خاک های رملی و عبور از کانال شرهانی (بجلیه) با موانع و استحکامات و کانال‌های متعددی روبرو شدند و هر دو گردان در محاصره دشمن قرار گرفتند و پس از ساعت ها مقاومت تعداد زیادی از آن ها به شهادت رسیدند. کانال کمیل از 22 بهمن 1361 تا پایان جنگ در اشغال عراق بود و به همین دلیل امکان بازگشت پیکر شهدا میسر نشد. شهید حسین‌علی یاری‌نسب فرمانده گردان حنظله و شهید محمود ثابت فرمانده گردان کمیل و شهید ابراهیم هادی از جمله شهدای شاخص این کانال هستند.

سال 1371 به همت شهید محمودوند که از بازماندگان گردان حنظله بود مقتل این شهیدان شناسایی و شهدای این کانال‌ها تفحص و به آغوش میهن اسلامی بازگشتند. استخوان های پیدا شده از پیکرهای شهدا در جریان تفحص، دارای آسیب دیدگی شدید بودند که نشان از عبور تانک و لودر عراقی ها برای پر کردن کانال و عبور از روی پیکرها دارد. هنوز تعدادی از شهدای مظلوم و گمنام این عملیـات در رمل های فکه حضور دارند و نشانه‌ای از آنان به دست نیامده است. هم اکنون یادمان کانال کمیل محلی است تا یادآور رشادت و ایستادگی رزمندگان گردان کمیل باشد.