میمک؛ کلید بغداد

ارتفاعات میمک در جنوب غربی استان ایلام که موقعیتی مهم و استثنایی از خاک ایران که کمترین فاصه را تا بغداد، پایتخت عراق دارد. همین دلیل باعث شد این منطقه حتی چند روز قبل از آغاز رسمی جنگ (۲۰ شهریور ۱۳۵۹ ) و در طول هشت سال جنگ، چندین بار به تصرف دشمن درآید. و هر بار با رشادت‌های غیور مردان ایل خزل و سپاه اسلام، دشمن با تحمل خسارت و تلفات سنگین مجبور به عقب نشینی و باز پس دادن این ارتفاعات شد. در ادامه همراه گلف باشید تا درباره این منطقه مهم بیشتر بدانیم.

موقعیت منطقه میمک

منطقه کوهستانی میمک حدود ۱۵ کیلومتر طول و ۸ کیلومتر عرض دارد، از کوه میمک تا عمق خاک عراق، حدود 180 کیلومتر دشت وسیع واقع‌ است که نزدیک ترین فاصله تا بغداد محسوب می‌شود. به همین دلیل میمک را کلید بغداد نیز می‌نامند.

از قله‌های مهم کوهستان میمک می‌توان به تپه شهدا، تپه منفرد، تپه رحمان، کله قندی، تپه دلاور، تپه مهدی، تپه پرچم، تپه پیمان، تپه اسحاق، تپه فیض و … اشاره کرد.

در دامنه‌های کوهستان میمک  سمت غرب، جنوب‌غربی و جنوب که رو به عراق می‌باشد، روستاهای نی خزر ، هلاله و انجیرگ قرار دارد که میدان دید و تیر وسیع در آنجا نامحدود است. میمک از جمله مناطقی بوده که ایران و عراق از گذشته بر سر آن اختلاف و درگیری زیادی داشتند.

میمک، محل اختلاف دو کشور از گذشته تا به امروز

در طول بیش از ۴۲۰ سال یعنی از سال ۱۵۵۵ میلادی که عهدنامه معروف به آماسیه بین ایران و عثمانی امضا شد تا عهدنامه مرزی ۱۹۷۵ ایران و عراق، حدود ۱۸ عهدنامه بین این دو کشور امضا شد که این جریان نشان دهنده عمق اختلافات و درگیری  بین دو طرف است.

در ۲۶ تیرماه سال ۱۳۴۷ همزمان با پدید آمدن طیف جدیدی از سیاست بعث ، کشور ایران در همسایگی خود با حزبی برخورد، که به آتش اختلافات دو کشوردامن می‌زد.  با گذشت تنها  ۷ سال (۱۳۵۳ تا ۱۳۴۷) ده‌ها مورد دست‌درازی و تجاوز به مرزهای غربی ایران صورت گرفت که بیشترین کشمکش‌ها، در مرزهای استان ایلام در مناطقی نظیر مهران و میمک به وقوع پیوست.

اولین تعرض عراق قبل از آغاز رسمی جنگ

ارتفاعات میمک اولین بار 20 شهریور ۱۳۵۹ مورد حمله عراق قرار گرفت. پس از مقاومت‌های بسیار نیروهای ایران، در نهایت عراف توانست دو پاسگاه مرزی نی‌خزر و هلاله و ارتفاعات میمک را تصرف کند.

با اشغال این مناطق گذرگاه وصولی به طرف خط مرزی، محور ایلام، صالح آباد و مهران به طور جدی مورد تهدید نیروهای عراقی قرار گرفت و نا امن شد. از طرفی صدام می‌دانست اگر که ارتفاعات راهبردی میمک را در دست داشته باشد، برنده میدان در جبهه میانی خواهد بود، چرا که  عمق جبهه میانی را در شعاع دید خود داشت و به دلیل همین اشرافیت، قبل از شروع رسمی جنگ اقدام به تصرف ارتفاعات میمک کرد و چهار ماه این منطقه را در تصرف خود داشت.

اما دفتر سرنوشت میمک در 19 دی ماه همان سال ورق خورد و مردان ایل خزل که میمک را متعلق به خود می‌دانستند، در عملیات ضربت ذوالفقار، بی مهابا با ابتدایی ترین تجهیزات دفاعی میمک را از اسارت دستان ناپاک صدامیان آزاد نمودند .

پیمان‌ نامه‌ای که با خون امضا شد!

تاریخ فراموش نمی کند آن شبی را که رزمندگان عشایر ایل خزل درهیاهوی آزادسازی میمک ، پیمانی را با خون سرخ خود نوشتند و با خون امضا کردند که تا پای جان از میمک و سرزمین مادریشان دفاع کنند و از هیبت و جبروت توخالی دشمن نترسند.

این پیمان نامه با خون امضا شده را برای ما و آیندگان ما از خود را به یادگار گذاشتند تا که فراموش نکنیم:

“به پاس هر وجب خاکی از این ملک، چه بسیار است، آن سرها که رفته!

ز مستی بر سر هر قطعه زین خاک، خدا داند چه افسرها که رفته”

بازپس گیری ارتفاعات میمک برای صدام چنان گران آمد. که به دستور او، فرمانده تیپ مستقر در منطقه و ۲۴ نفر از نظامیان آن یگان، بلافاصله اعدام شدند.

دستان خالی اما اراده‌ای پولادین

دومین عملیات بزرگی که در این منطقه انجام شد، عاشورا نام داشت که به فرماندهی سپاه پاسداران و پشتیبانی ارتش جمهوری اسلامی ایران در ۲۵ مهر ۱۳۶۳ به اجرا درآمد.

پس از آن، بار دیگر ارتش عراق در تحرکات ابتدای سال ۱۳۶۶ توانستند نقاط دیگری از منطقه میمک را اشغال کنند. که به همت و تلاش نیروی زمینی ارتش در اولین ساعت روز ۱۳ خرداد ۱۳۶۶ عملیات نصر ۲ با رمز یا حسین مظلوم، با هدف آزادسازی ارتفاعات مشرف بر خطوط مواصلاتی و انهدام قوای دشمن، آغاز شد.

بخشی از نیروهای پشتیبانی میمک برای آزادسازی تپه 402 و مناطق اطراف به سومار رفتند، و تا سوم مرداد ماه ۱۳۶۶ عملیات‌های متعدد و موفقی را در سومار به پایان رساندند. همان موقع  بود که خبر رسید، عراقی‌ها از این فرصت طلایی استفاده کردند و در روز دوم مرداد ۱۳۶۶ با بکارگیری ۷ تیپ پیاده کماندویی و بهره‌گیری از ۴۰ فروند هلی‌کوپتر برای هلی‌برن نیروهایش از زمین و هوا باز هم به میمک یورش آورد و تپه شهدا و اطراف منطقه میمک به تصرف عراقیان درآمد.

پس از آن عملیات دیگری با نام نصر۶ با هدف  آزادسازی بخش‌هایی از منطقه هلاله که همچنان در اشغال دشمن بود، توسط نیروی زمینی ارتش عملیات در ۱۰ مرداد ۱۳۶۶ با رمز «یا اباعبداله الحسین» طراحی و به اجرا درآمد.

از ویرانی تا آبادی

جنگ هشت ساله پایان یافت، و میمک که تا دیروز میدان نبرد و آتش فراوان سنگ دلان بعثی بود، امروز باز هم  به محل کشت و زرع تبدیل شده و هردر جای دشت وسیعش، سرسبزی و آبادانی فراگرفته و این آبادانی امروز میمک، مدیون خون عشایر غیوری است که حتی یک لحظه چشم از میمک برنداشتند و آن را برای وطنمون ایران، حفظ نمودند.

جامانده‌ای در آسمان میمک

آن چه از نیروی هوایی ارتش ایران در خاک‌های حاصل خیز میمک به یادگار ماند، شکارچی تیزپروازی که با پرنده آهنین خود خواب شیرین دشمن را به کابوس تبدیل کرده، خلبان سرلشکر «احمد کشوری» بود که در تاریخ ۱۵ آذر ماه سال ۱۳۵۹ در تنگ بینا به درجه رفیع شهادت نائل آمد.

که امروز محل عروج سربازان و جان بکفان میمک به نام این تیزپرواز «یادمان شهید احمد کشوری» مزین شده‌است.

انتهای پیام/