‏آتش به اختیار

الله، محمد، علی، آتش! این ‌جمله‌ها را بچه‌های دیده‌بانی و آن‌هایی که آتش توپخانه یا خمپاره را روی سر دشمن هدایت می‌کردند، می‌گفتند. حجت ایروانی راوی کتاب «آتش به اختیار» هم از دیده‌بانان زمان جنگ است که خاطراتش به خوبی و در قالب چند‌ جلد کتاب ثبت و مکتوب شده‌اند. او در کتاب «‏آتش به اختیار» هم خاطرات دسته‌اولی از خودش و همرزمانش برای تعریف کردن، رو کرده است. در واقع چنانچه خود او در مقدمه کتاب نوشته است: «مجموعه‌ای که هم‌اکنون پیش رو دارید خاطراتی است از برادران دیده‌بان که در طول ایام پر فراز و نشیب جنگ با گمنامی به وظیفه حساس و خطیر خود عمل کرد‌ه‌اند.» وی همچنین در همین مقدمه به ‌خوبی برای مخاطب 4 نوع دیده‌بانی رایج در جنگ را تشریح کرده ‌است. کتاب پس از این توضیحات وارد بخش خاطرات دیده‌بانان شده است. در این کتاب علاوه بر آنکه وظیفه خطیر و دشوار دیده‌بانان پیش چشم مخاطب تصویر می‏شود، جنبه‌های دیگر جنگ نیز مغفول نمانده است؛ آن هم نگاه انسانی و عاطفی افراد به همدیگر و نیز پررنگ بودن حس حیات و زندگی در اوج نبرد است. مثلاً در همان خاطره اول کتاب، ماجرای روحانی رزمنده‌ای به نام شیخ محمود روایت می‏شود که با وجود معلولیت مادرزاد از ناحیه پا به جبهه آمده است و دوشادوش رزمندگان دیگر تلاش و مجاهدت می‌کند و نهایتا هم به شهادت می‌رسد.. «آتش به اختیار» از آن‌ کتاب‌های خوش‌دست جنگی است که یک‌ساعته می‌شود آن را خواند.