تنگه، به راهی گفته می شود که به هر دلیل و عارضه طبیعی، از دو طرف محدود شده باشد. تنگه چزابه نیز راهی است تنگ و باریک، در نزدیکی مرز عراق، به عرض یک تا سه کیلومتر، که از شمال به فکه، در سمت شرق به ارتفاعات میشداغ، از جنوب به شهر بستان و از سمت غرب در مرز ایران و عراق قرار دارد.
این منطقه که به دلیل شرایط جغرافیایی باعث می شود تا تصور سراب را برای بیننده ایجاد کند در بین رزمندگان به “چذابه” به معنی دروغگو معروف شده است.
عراق در شروع جنگ و هجوم به خاک ایران، تنگه چزابه را به این دلیل که در مسیر شهرهای بستان و سوسنگرد قرار دارد و راه ورود به خوزستان را برای او سهل میکرد به عنوان یکی از 5 معبر اصلی تعیین کرد.
پاسگاه مرزی سوبله اولین مکان تجاوز ارتش بعث در چزابه بود که با مقاومت نیروهای اندکی از ژاندارمری و سپاه چند ساعتی پا برجا ماند ولی با شهادت آنها به دست دشمن افتاد.
چزابه که به دلیل موقعیت جغرافیایی منطقه ای استراتژیک محسوب میشود در 3 مهر 1359 با یورش عراق، پس از سه روز مقاومت و درگیری، تا تپه های الله اکبر و بستان به تصرف ارتش عراق درآمد و تا 8 آذر 1360 که عملیات طریق القدس در حال انجام بود ادامه داشت.
پس از 25 روز ارتش عراق در عملیاتی با فرماندهی و حضور مستقم صدام حسین در منطقه چذابه و تپه های نبعه، به منظور بازپس‌گیری بستان و به تاخیر انداختن عملیات فتح المبین در 17 بهمن 1360 حملات سنگینی را به مدت به ده روز آغاز کرد، که با مقاومت گردان 125 پیاده مکانیزه لشکر 16 زرهی قزوین به فرماندهی سرهنگ مخبری و نیروهای سپاه و بسیج به فرماندهی ولی الله چراغچی در نبعه و حسن علیمردانی در تنگه چزابه، تنها توانستند به 300 متری مواضع نیروهای ایرانی تجاوز کنند و اولین خاکریز رزمندگان را تصرف کنند و در نهایت بدون هیچ دستاوردی به حملات خود پایان دادند.
در تاریخ 1 اسفند 1360 یعنی 4 روز پس از پایان حملات عراق، رزمندگان سپاهی به فرماندهی حسن باقری طی عملیاتی به نام ” مولای متقیان” یا جنگ چزابه توانستند با چهار گردان پاسدار و دو گردان ارتشی ضمن بازپس گیری منطقه، نیروهای عراقی را از منطقه دور کنند.

اکنون یادمان چذابه میزبان هشت شهید گمنام این منطقه است.