عملیات کربلای 6

تاریخ شروع:

1365/10/23

تاریخ پایان:

1365/10/24

نیرو های عمل کننده:

ارتش

رمز عملیات:

یازهرا(س)

تصویری از رزمندگان عملیات کربلای 6

تلاشی برای بازپس گیری نفت‌شهر

عملیات کربلای 6 و باز پس‌گیری نفت‌شهر، ابتدا قرار بر این بود مصادف با عملیات کربلای 4 در جنوب، صورت گیرد چراکه آزادسازی این محدوده و حرکت به سمت نفت‌خانه عراق، ضمن آزادسازی منطقه دیگری از خاک ایران، باعث ایجاد جبهه جدید همزمان با عملیات جنوب نیز می‌شد، که منجر به تجزیه سازی دشمن میگشت. این عملیات چهار روز پس از عملیات کربلای 5 آغاز شد که در صورت پیروزی، فشار دشمن در جنوب کم و حرکت رزمندگان به سمت بصره آسان و سریع تر میشد. اما این طور نشد و فرماندهان به دستاوردهای بوجود آمده در این عملیات اکتفا کردند. با اینکه تلاش زیادی برای آزاد سازی نفت‌شهر صورت گرفت، اما نتیجه دلخواه حاصل نشد.

در طی سالهای پایانی جنگ، ایرانی ها اهمیت بسیار زیادی برای منطقه سومار و نفت‌شهر، قائل بودند چرا که این شهر بیش از شش سال تحت تصرف عراقی ها مانده بود. با اینکه عملیات های مداوم و گسترده رزمندگان ایرانی، دشمن را مجبور به عقب نشینی و از خاک ایران خارج نموده بود، اما ارتفاعات حساس و مهم نفت‌شهر و اطراف آن، همچنان در دست دشمن باقی مانده بود. نفت‌شهر تنها منطقه نفت‌خیز کرمانشاه به‌شمار می آید که در غربی ترین نقطه این استان قرار داد. فاصله این روستا تا کشور عراق، کم‌تر از سه کیلومتر؛ و نزدیک ترین نقطه به نوار مرزی عراق و ایران است. از همان اوایل جنگ رژیم بعث عراق در فکر تصر منصور آباد یا همان نفت‌شهر بود. نفت‌شهر به دلیل داشتن نفت فراوان، برای عراق، منطقه ای حائز اهمیت بود به همین دلیل این منطقه را در مهرماه 1359 به طور کامل تصرف کردند و تمام خطوط پدافندی خود را در نفت‌شهرمستقر نمودند. نیروهای ایرانی تلاش بسیاری برای باز پس‌گیری این منطقه کردند اما موفق به آزادسازی آن نشدند که سر انجام دو سال پس از پایان جنگ تحمیلی، با تلاش های پی در پی نیروهای سپاه پاسداران و نیروی زمینی ارتش و.. نیروهای بعثی، این منطقه را به طور کامل تخلیه کردند.

 

نقشه عملیات کربلای6

 

شرح کلی عملیات کربلای 6

عملیات کربلای 6، عملیاتی کوچک در دل عملیاتی گسترده، به نام کربلای 5 بود چراکه بهم ریختن تمرکز دشمن از منطقه شلمچه به افزایش قدرت و پیشروی نیروهای خودی کمک شایانی می‌کرد. عملیات موازی کربلای 6، در تاریخ 23 دی ماه 1365 با رمز با برکت یا زهرا(س) در منطقه سومار، توسط نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی طرح ریزی و اجرا شد.

از اهداف مهم این عملیات که به وسعت 100کیلومتر مربع آغاز گشته بود، میتوان به آزادسازی نفت‌شهر و ارتفاعات مهم شمال شرقی آن، از توابع سومار درغرب استان کرمانشاه و همچنین جلوگیری از جابجایی سریع نیروهای بعثی به طرف بصره اشاره کرد که عملیات کربلای5 درآن درحال انجام بود.

این عملیات، که قرار بود 48 ساعت پیش از شروع عملیات جنوب (کربلای 4) آغاز شود، با توقف و شکست کربلای 4 به تعویق افتاد. اما با تداوم کربلای 5 در شلمچه، زمان اجرای عملیات در نفت‌شهر، بیش از پیش ضرورت یافت. در این عملیات چند گروه از زبده ترین نیروهای ایرانی شامل، لشکر 77 خراسان، لشکر 58 تکاور، لشکر 31 عاشورا و … حضور داشتند و بار ها با پاتک های سنگین عراق مواجه شدند. کربلای6 یکی از عملیات هایی بود که گاهی جنگ تن به تن میان نیروها و دشمن رقم میخورد. دشمن برای جلوگیری از حرکت نیروهای ایرانی، اقدام به بمباران وسیع شیمیایی کرده و با انواع و اقسام ادوات جنگی مانند هلیکوپتر های توپ دار اقدام به پاتک‌های سنگین و متعدد میکرد به طوری که حتی به بیمارستان شهر سومار هم رحم نکرد. در این عملیات رزمندگان اسلام بیش از ده پاتک آنان را رفع نمودند و موفق به تصرف پل ارتباطی مناطق ارتش عراق شدند اما نیروهای بسیاری به فیض عظیم شهادت نائل آمدند.

مجاهدین اسلام با گذشتن از مسیرهای پر خطر، مانند سیم‌های خاردار، میدان‌های گسترده از مین و قله‌های انفجاری که توسط دشمن تعبیه گشته بود عبور کرده و به سمت دشمن هجوم بردند و پس از منهدم کردن جایگاه ها و مواضع دشمن، موفق شدند به یکی‌از اهداف اصلی خود برای جلوگیری نیروهای بعثی، از ارسال نیروهای دفاعی به بصره دست یابند.

آقای هاشمی رفسنجانی در یکی از خاطرات خود راجع به این عملیات نوشتند:( نزدیک صبح از نتیجه عملیات اطلاعات گرفتم گفتن در محور راست و چپ موفق بودند اما در دومحور اصلی عملیات پیشرفتی نداشتند. رئیس ستاد قرارگاه خاتم الانبیا هم، صبح از قرارگاه جلو آمد و شرح کار را داد که به ادامه کار خوشبین نیست. از فرماندهان ارتش هم آمدند، جمع بندی عملیات را گفتند و قرارشد کار را ادامه دهند.) این یکی از خاطراتی است که نشان میدهد رزمندگان ما شاید به اهداف مورد نظر خود به طور کامل نرسیدند اما در این عملیات پشتیبانی ازعملیات کربلای5 با موفقیت در منطقه شلمچه صوت گرفت و منجر به آزادسازی بیش از چهل کیلومتر از خاک ارزشمند ایران گشت.

فرجام عملیات

  • آزادسازی بیش از 40 کیلومتر از خاک ارزشمند ایران
  • آزادسازی ارتفاعات مختلف نظیر، 289، 306، 295، 285، 294 و … در شمال شرقی نفت‌شهر
  • تصرف پل ارتباطی منطقه رودخانه کنگاگوش، توسط نیروهای خودی که اهمیت بسیاری داشت
  • انهدام 1 فروند هواپیما، بیش از 20دستگاه تانک و نفر بر، 2 فرورند چرخ‌ بال، چندین انبار مهمات دشمن

تلفات دشمن

تعداد کشته ها و زخمی های دشمن 3000 نفر گزارش شد و غنائمی همچون ده ها دستگاه تانک، نفربر، تعداد زیادی سلاح و مهمات در اختیار رزمندگان قرار گرفت.

فیلم و مستند