عملیات قدس 4
عملیات قدس4 به دلیل وقوع دو حادثۀ مهم در دریاچۀ ام‌النعاج در هورالهویزه طرح‌ریزی شد و شکل گرفت. اول این‌که بر اثر طوفان شدید و بی‌سابقه، تهل‌های شط‌الدوب کنار رفتند و به این سبب، شط به دریاچۀ ام‌النعاج پیوست؛ دلیل دوم، به اسارت گرفته‌شدن عده‌ای از نیروهای شناسایی عراقی‌ها بود که با اطلاعات نسبتا موثقی که از آنها گرفته‌شد، بستر مناسبی فراهم شد که دریاچۀ ام النعاج نظر فرماندهان را به خود جلب کند.
منطقه عملیاتی
موقعیت دریاچۀ ام‌النعاج این‌گونه بود که از شمال نخست به چند آبراه و از آن پس به برکۀ سوده و روستاهای سلف‌المعداه، الهویه و حمیدان و از شمال غرب به آبراه‌های ابوخضاف، العوج و روستاهای سلف‌الدین و سلف‌العبده محدود میشد؛ از سمت غرب میان آبراه‌های ام‌البود، معمر و روستاهای الهرود، از جنوب‌غربی به شط‌الدوب و برمایه ترابه محصور میشد؛ از جنوب نیز به شماری آبراه و برکه نظیر آبراه‌های بزرگ الکسر و العوج و از شرق به برکه‌های ام‌ارزال، ابوشوش و سوده ام‌توشه، و با مسافت بیشتری به آبراه‌ها و برکه‌های هورالعظیم منتهی می‌گشت. آب این دریاچه از طریق آبراه‌های مختلف جاری در آن، از رودخانه‌های ایران تأمین میشد. تهل‌های فراوانی در دریاچه و آبراه‌های محدود به آن وجود داشت که در ضلع شرقی دریاچه به مراتب تحرکشان بیشتر و مسیر حرکتشان بر حسب جهت وزیدن باد، شرقی-غربی بود. قبل از جنگ تحمیلی، شماری از عشایران عراقی روی تهل‌های ثابت این منطقه، سایه‌بان می‌ساختند و با اشتغال به صیادی و فروش نی به کارخانۀ حصیربافی امورات خود را گذراندند.
اهداف عملیات
- نابودسازی نیروهای بعثی
- آزادسازی بیش از 150 کیلومتر مربع از دریاچۀ ام‌النعاج و تحت تسلط گرفتن بر قسمت دیگری از هور
- جای پایی گرفتن برای گسترده‌نمودن عملیات
- اخذ جناح از بعثی‌ها و نزدیکی به قسمت دیگری از خشکی‌های عراق (روستاهای سلف‌المعده، الهویه، حمیدان و … در جنوب شرقی شهر العماره)
تشریح عملیات
قبل از آغاز عملیات، عراقی‌ها، با هواپیماهای PC7 منطقه را روزی یک تا دوبار بمباران می‌کردند و گاها برای شناسایی منطقه دست به‌کار می‌شدند و گشت رزمی را اعمال می‌نمودند اما حضور کمین‌های خودی در آنجا علت یبود تا دشمن نتواند حرکت بخصوصی را اجرا نماید؛ در این جهت عملیاتی با عنوان قدس 4 طرح‌ریزی و در یکمین روز مرداد سال 1364، ساعت 12 نیمه‌شب با رمز مبارک «یا محمد رسول‌الله (ص) » در منطقۀ عملیاتی هورالهویزه توسط یگان‌های تحت امر سپاه پاسداران آغاز شد. به دلیل سرعت عمل یگان‌های خودی و بهره‌وری از اصل غافلگیری، عراقی‌ها تا مدتی سرگشته و آشفته بودند و نمی‌توانستند حرکت اصولی و اساسی بزنند، از این رو، در راستای آشفتگی و بلاتکلیفی دشمنان، یک بیسیم‌چی از مقر فرماندهی دشمن عبارت «الله اکبر» را به زبان آورد و تسلیم مدافعین داخلی گشت؛ این گردن‌نهی در زمان خودش امری مهم تلقی میشد.
در روند عملیات، پاسگاه‌های دشمن که سقوط نمودند و از سوی دیگر رزمندگان خودی تمامی اهداف خود را تأمین کردند، دشمن منطقه را به آتش سنگین توپخانه بست و این عمل، سبب شد که نیروهای خودی در تردد با مشکل مواجه شوند.
از طرفی عده‌ای نیروهای به اسارت درآمده توسط رزمندگان، به پیشنهاد همکاری از سوی نیروهای خودی پاسخ مثبت دادند و پیرو آن، به پای بیسیم‌ها از طریق پست شنود، با فرماندهی خود در عقبه ارتباط گرفته و درخواست نیرو کردند و بهانه گرفتند که با آتش سنگین آنها نیروهایشان آسیب می‌بینند، از این رو تقاضا نمودند که از آتش ریختن دست بردارد که این امر کمک شایانی به رزمندگان خودی کرد. به‌طوریکه هرچند دشمن به دلیل مسلط نبودن بر منطقه، نتوانست درخواست فرستادن نیرو را بپذیرد اما آتش توپخانه را به طور کامل قطع کرد، این حرکت بعثی‌ها منجر شد که نیروهای خودی به‌راحتی در آن فاصله تردد کنند؛ سرانجام پس از سه روز درگیری، عملیات قدس 4 به پایان رسید.
غیورمردان ایرانی در بازۀ این عملیات موفق گشتند 10 فروند قایق، 1 فروند بالگرد، چندین قبضه خمپاره‌انداز و چندین پایگاه شناور متعلق به دشمن را ممنهدم گردانند و گردان 2 از تیپ 117 دشمن را به طور کل نابود کنند.
نتایج
- 336نفر از نیروهای عراقی؛ کشته و اسیر و زخمی
- آزادسازی نیمی از دریاچۀ ام‌النعاج
