عملیات دارخوین که با نام دیگر عملیات فرمانده کل قوا، خمینی روح خدا نیز مشهور شد با طراحی رزمندگان سپاه و پشتیبانی نیروهای ارتش، هم زمان با برکناری بنی صدر از فرماندهی کل نیروهای مسلح به اجرا درآمد.
این عملیات طلیعه شکوفایی و بروز خلاقیت سپاهیان پاسدار را فراهم ساخت و مهمترین دستاورد آن امید به تدوام مقاومت و رفع نگرانی‌های ناشی از حواشی برکناری بنی صدر از فرماندهی کل قوا بود.
این عملیات زمینه ساز مشارکت سپاه و ارتش در طراحی نبردهای مشترک و خروج وضعیت جنگ از رکود چندین ماهه شد. اگرچه این عملیات در منطقه ای کوچک و مدت زمانی کوتاه اجرا شد و از عملیات‌های محدود محسوب می‌شد، اما نقش تعیین کننده ای برای عملیات شکستن محاصره آبادان شد، و در کنار دیگر عملیات‌های تأثیر گذار و مهم منطقه عملیاتی بیت المقدس شناخته میشود.
محور عملیات فرمانده کل قوا
- محور کناره کارون؛
- محور میانی؛ میان جاده و رودخانه که از کانال احداثی به درازای ۱۷۵۰ متر می‌گذشت؛
- محور کناره جاده اهواز – آبادان؛
استعداد نیروی رزمنده
- در محور کناره کارون ۱۳۰ نفر رزمنده از سپاه و نیروهای مردمی حضور داشتند.
- در محور میانی ۶۶ نفر رزمنده از سپاه و نیروهای مردمی حضور داشتند.
- در محور کناره جاده ۱۵۰ نفر رزمنده از سپاه و نیروهای مردمی بودند.
شرح عملیات
رزمندگان خط شکن که بیشتر از نیروهای مردمی و پاسداران اصفهانی و افرادی از آغاجاری و قم بودند حرکت خود را در ساعت ۲:۳۰ بامداد روز پنج شنبه ۱۳۶۰/۳/۲۱ شروع کردند. درگیری با دشمن بین ساعت ۳:۳۰ تا ۴ از سه محور شروع شد با نقش تعیین کننده ای که کانال احداثی پس از خط شیر داشت براساس گزارش فرماندهی در همان ساعت اولیه شروع درگیری مواضع گردان ۳ تیپ ۸ لشکر ۳ عراق به تصرف درآمد و با سقوط ۳ خط دفاعی پی در پی ،دشمن مساحتی به عمق ۳ تا ۴ کیلومتر و با عرض ۱/۵ کیلومتر در جنوب دارخوین از اشغال ارتش عراق آزاد شد اما در پی پاره ای از محدودیت‌ها از جمله محدوده کم و بسته منطقه عملیات و ناهماهنگی در پیشروی تعیین نشدن نقاط کمکی الحاق امکان به محاصره درآمدن نیروهای خودی و کم شدن آتش پشتیبانی توپخانه، شرایط ادامه استقرار در موقعیت به دست آمده فراهم نبود بنابراین، رزمندگان با چشم پوشی از خط سوم یک خیز به عقب برداشتند. آنها همزمان با دومین پاتک دشمن در خط دوم مستقر شدند و خاکریز پدافندیشان را در ۲ کیلومتری خط شیر احداث کردند این خاکریز که با مسئولیت مهندس طرح چی از جهاد سازندگی و در حدفاصل جاده آبادان اهواز و رودخانه کارون زده شد، نقش مؤثری در دفع پاتکهای دشمن داشت
در این نبرد فرمانده گردان ۳ تیپ ۸ دشمن به نام سرهنگ ۲ عادل عباس احمد به اسارت رزمندگان درآمد و تلفات و ضایعات سنگینی به نیروهای عراقی تحمیل شد. همچنین ارتش عراق برای بازپس گیری منطقه آزاد شده و جبران شکست خود با بهره گیری از نیروهای کمکی از جمله تیپ ۱۹ پیاده، از ۲۱ تا ۲۴ خرداد ۱۳۶۰ با پشتیبانی هوایی ۷ بار پاتک ،کرد اما نتوانست مواضع از دست رفته را بازپس بگیرد و سرانجام موقعیت نیروهای خودی در ۱۳۶۰/۳/۲۴ به طور کامل تثبیت شد. در این تک هوانیروز و توپخانه ارتش و در کنار آن مهندسی جهاد سازندگی کرمان نقش مؤثری در سرکوب پاتکهای دشمن و تثبیت مواضع آزاد شده داشتند.
خط شیر
منطقه دارخوین بعد از عملیات دارخوین به خط شیر معروف شد، چراکه شیر مردان بسیاری در منطقه دارخوین حضور داشتند و جان بر کف مخلصانه جنگیدند. در این عملیات ذکر شده که رزمندگان با سه کیلومتر پیشروی و حفر کانال مخفی در خاک عراق، مواضع محکم و مهم دشمن در این جناح را به تصرف درآوردند و بعد از آن مقابل پاتکهای عراق نیز ایستادگی و مقاومت کردند.
نتایج و دستاوردهای نبرد
1.اثبات توانمندی سپاه در طراحی و اجرای نبرد بدون مشارکت دیگران؛
2 آسیب پذیر شدن پل مارد به عنوان عقبه مسیر ارتباطی دشمن برای پشتیبانی از جبهه شرق کارون؛
3.آزاد شدن محدوده ای به عمق ۲ و عرض ۱/۵ کیلومتر از خاک کشور در ساحل شرقی کارون و زمینه سازی برای اجرای عملیات شکست حصر آبادان؛
4. شکست پاتک های دشمن و وارد آمدن تلفات به نیروهای عراقی، از جمله هلاکت ۶ افسر عراقی و اسارت سرهنگ عادل عباس احمد فرمانده گردان ۳ از تیپ ۸ مکانیزه لشکر ۳ زرهی عراق؛
5.شهید یا زخمی شدن حدود ۱۵۰ نفر ازرزمندگان؛
6. بازنگری دشمن در گسترش نیروی خود و عقب نشینی عراقی ها از جنوب جاده ماهشهر – آبادان یک هفته بعد از نبرددارخوین
