عملیات کربلای 7
بعثیان با اتکا بر تسلیحات نظامی و جنگی که از غرب و شرق تأمین مینمود و کارشناسان غربی بر این باور بودند که ایران نمیتواند پیروز میدان شود و برای اجرای این عملیات استعداد بخصوصی ندارد. اما بر خلاف عقیدۀ آنها، کشورمان با رهبری امام راحل، حضرت روحالله خمینی(ره) و اجرای عملیات کربلای 6 و کربلای 7 به دنیا نشان داد که ایران در هر برهۀ زمان و شرایطی قابلیت اعمال عملیاتهای عظیم و گسترده را دارد.
این مهم زمانی به وقوع پیوست که نیروهای خودی با هدف ضربه به دشمن، آمادۀ اجرای عملیات کربلای 7 میشدند که تک نیمه گستردهای به حساب میآمد، از طرفی به دلیل شرارت و آشوب مهاجمین عراقی در مواضع جبهۀ جنوب، رزمندگان در این منطقه بیش از پیش فعال گشتند و نیروهای ساکن در منطقه عملیاتی کربلای 5، شلمچه را از خون متجاوزان به سرخی آمیختند.
اهداف این عملیات
- آزادسازی بلندیهای مهم منطقه
- انهدام تجهیزات، ادوات و خوروهای جنگی عراقیها
- تآمین و تسلط منطقۀ حاج عمران
- برپایی تسلیحات مورد نیاز برای پیشبرد عملیات در منطقۀ حاج عمران
صدام با روند جنایتکارانهاش علاوه بر مردم ایران، خشم مردم کردستان عراق را نیز برانگیخت؛ از این رو درصدد مبارزه با این حکومت برآمدند و با همکاری با رزمندگان ایرانی، راه نفوذ به اعماق خاک کشور عراق در آن منطقه بهآسانی گشودند؛ عدهای از عراقیان شیعهمذهب طرد شده از سمت کشور، در قالب تیپ9 بدر، همراه مدافعین اسلام بر علیه حکومت بعثی مبارزه مینمودند.
قرارگاه عملیاتی حمزه در شمال غرب که تأسیس شد، عملیات به عمق خاک کشور عراق در شمال شرق کشو مذکور هدایت، و بعضی از پایگاههای نظامی و شهرکها تصرف شد و این امر سبب شد که ارتش عراق، نیروهایش را به این منطقه اعزام و تعدادی از یگانهایش را از جبهههای جنوب و غرب به شمالغرب ایران روانه کند.
منطقۀ عملیاتی کربلای 7 و اهتمام بخصوص آن
منطقۀ عمومی حاج عمران عراق که در شرق شهر پیرانشهر قرار دارد، ناحیهای صعبالعبور و کوهستانی است که در امتداد رشته کوه آرارات واقع است و قلههای متعدد مرتفعی دارد. از جمله ارتفاعات دربردارندۀ عملیات کربلای 7 میتوان به ارتفاعات بز مرگ سير، تمرچين، قمطره، سكانيان، كفارستان، واراس، گرده مند، 2519، گرده كوه، كدو و شهدا اشاره کرد.
نیروهای مسلح عراق در جریان جنگ تحمیلی عملیات زمینیای طرح ریزی نموده بودند که با اتکا بر یگانهای زرهی و مکانیزه بیشتر در طی روز اجرا میگشت؛ در این شرایط رزمندگان خودی با تجارب ارزندهای که از اجرای عملیات شبانه و ب صورت پیاده بهدست آورده بودند، اعمال عملیاتهای تهاجمی در نواحی صعبالعبور و کوهستانی برایشان امکانپذیرتر و میسرتر از جبهۀ جنوب غرب بود.
با توجه بر اینکه مسلط شدن بر این بلندیها محور واحد مواصلاتی بین دو کشور در این ناحیه (جادۀ پیرانشهر-رواندوز) را مورد تهدید قرار میداد، و از طرفی با ساکن شدن بر بالای قلۀ 2519، شهداء و ارتفاعات مجاور این بلندی، در عمق حدود 20 كيلومتری خاك عراق شهركها و روستاهای شيورش، ميوتان، حاج عمران، زينو، نو پوردان، رايات، دربند، گلاله، چومان مصطفی و پادگان حاج عمران و بخش کثیری از فعاليتهای دشمن تیررأس مستقيم مدافعین خودی قرار میگرفت و با سلب امنیت نمودن منطقه برای عراقیها، تلفات و صدمات بسزایی بر آنها وارد کرد؛ افزون بر این نکته، پيشروی به عمق خاك دشمن در اين منطقه تداوم یافته و آسان میگشت.
تشریح عملیات
عملیات کربلای 7 در دوازدهم اسفند سال 1365 با رمز مبارک «یا مولای متقیان» در عمق خاک کشور دشمن توسط یگانهای نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران آغاز شد. در گام نخست نیمی از منطقۀ عملیاتی والفجر 2 که در زمان هجومهای عراق (استراتژی دفاع متحرک عراق) به دست حکومت غاصب بعثی افتاده بود، در عملیات کربلای 2 و مابقی آن در راستای این عملیات به دست نیروهای خودی آزاد شد.
از عملیات بدر تا پایان جنگ قرار بر این گشت که سپاه پاسداران و ارتش جمهوری اسلامی ایران فرماندهیشان بر عملیاتها از یکدیگر تفکیک شود، از این رو مسئولیت فرماندهی بر این عملیات بر عهدۀ ارتش بود که طرحریزی و اجرای این عملیات در کارنامهاش بهسان الماس میدرخشد.
عراق طرح دفاع متحرک نیروهایش را در چند منطقه اعمال نمود و علیرغم مجاهدتهای فرماندهان و رزمندگان داخلی، همچنان مناطقی در اشغال قوای بعثی قرار داشت. رژیم بعث که چشم انتظار واکنش رزمندگان ایرانی در جبهههای جنگ به سر میبرد، با وجود عملیات کربلای 2 که در منطقه عملیاتی-عمومی حاج عمران اجرا گشت، قادر بر این شد که بلندیهای گردمند و قلۀ 2519 را تحت اختیار و تصرف خویش گرفته و نگهدارد.
این ارتفاع که قبلتر در جریان عملیات والفجر 2 و کربلای 2 آزاد شده بود، بعد از سقوط در زمان دفاع متحرک عراق، در عملیات کربلای 2 نیز تأمین نشد اما در تاریخ سیزدهم اسفند سال 1365 در جریان عملیات کربلای 7 با وجود پوشش برف بر این منطقه توسط لشکر 64 ارومیه، رزمندگانِ عضو ارتش جمهوری اسلامی ایران فرآیند آزادسازی تکمیل گشت؛ افزون بر این منطقه مواضع تپه سرخی و یال کله اسبی از چنگال دشمن رهاشد.
طی عملیاتهای والفجر 2 و کربلای 2، رزمندگان خودی ارتفاع مهم و حساس 2519 را دو بار تحت تصرف خود درآورده بودند اما مهاجمین عراقی هر دفعه با اعمال آتش شدید و پاتکهای پی در پی تلفات سنگینی را بر مدافعین داخلی وارد کرده و این منطقۀ مهم را بازپسگیری نمودند؛ سپس بر عمق منطقۀ عملیات تسلط یافته و دید کافی را به نیروهای ایرانی بهدست آورد. لشکر 64 ارومیه با رشادتها و جانفشانیهای فراوانی که ازخود نشان دادند، قادر گشتند با تلفات انسانی نسبتا کمی دیگر بار، ارتفاع 2519 را تصرف و تا انتهای جنگ تحمیلی آن را حفظ نماید؛ این بازپسگیری در شرایطی بود که عملیات در جبهۀ جنوب و غرب کم و بیش به بنبست رسیده بود و از لحاظ جوی، در آب و هوایی نامساعد اعمال گشت.
- نيروهای خودی
الف) يگانهای تکرو (خطشكن):- يگان از رزمندگان تيپ 3 با استعداد 180 نفر
– گردان تكاور
– گردان 103 پيادهب) يگانهای احتياط:- گردان 115 پياده
– گردان 132 پياده
– گردان 198 پياده
– گردان، 167 پيادهج) يگانهای پشتيبانی آتش
– دستههای خمپارهانداز 120 میلیمتر و دیگر سلاحهای سازمانی گردانهای تهاجمی و احتياط
– گردانهای توپخانه لشكری با مقدورات موجود
– آتش گردانهای رزمی تحت كنترل تيپ 2 مستقر در مواضع مربوط
– سه تيم آتش از هوانيروز كرمانشاه - نيروهاي دشمن
نیروهای بعثی ساکن در مقابل محور حاج عمران- رواندوز:
– گردان سوم تيپ 75 پياده لشكر 23 عراق ساکن بر روي ارتفاعات 2519
– 3 گردان از تيپ 604 پياده ساکن در ارتفاعات واراس و دامنه پايين ارتفاعات 2519
– 2 گردان از تيپ 75 پياده ساکن در منطقۀ گردمند
– يك گردان كماندویی از لشكر 23 پياده ساکن در چومان مصطفی
– 3 گردان از تيپ 96 پياده ساکن در ارتفاعات تاپكی كوران و تپۀ شهدا
– يك قرارگاه كنترلی با استعداد 400 نفر پياده مستقر در ناوندا
– گردان كماندويی سپاه 5 مستقر در ارتفاعات واراس
– گردان 42 زرهی
– گردان 4- زرهی
– 4 گردان توپخانه شامل ( گردان توپخانه 678 كاليبر130 م م، گردان 247 كاليبر 100 م م روماني، گردان توپخانه 696 كاليبر 152 م م، آتشبارهاي سبك خمپارهانداز 120 م م و آتشبار كاتيوشا
يگانهای دشمن مستقر در منطقه سيدكان و رواندوز:
– يك گردان كماندويي از لشكر 23 مستقر در سيدكان
– گردان يكم از تيپ 3 لشكر 25 عراق
– تعداد 2 گردان نيروی نامنظم دشمن( جيش الشعبی)