عملیات بیت المقدس 4 در ادامۀ عملیات والفجر 10 انجام شد. همانطور که می‌دانیم عملیات والفجر 10 علاوه بر آزادسازی حلبچه و تصرف چند ارتفاع مهم در منطقه، سبب نزدیکی قوای ایران به تأسیسات سد دربندیخان عراق گردید. این امر باعث شد تا به عملیاتی دیگر در این منطقه و همچنین تصرف ارتفاعات مشرف بر سد فکر شود. به همین منظور، طراحان جنگ، عملیاتی از سلسله عملیات بیت المقدس با نام بیت المقدس 4، در پنجم فروردین ماه 1367 با رمز «یا اباعبدالله علیه السلام» در منطقه عمومی دربندیخان آغاز کردند. این عملیات با طراحی سپاه و همراهی نیروهای بسیج و هدایت قرارگاه کربلا اجرا شد.
اهداف عملیات بیت المقدس 4
ارتش عراق به منطقه سد دربندیخان حساس بود، و بعد از عملیات والفجر 10 با هوشیاری بیش‌تری به مراقبت از آن می‌پرداخت، حضور 10 یگان عراقی از شاخ شمیران تا سد دربندیخان، گواه این مدعاست.
عملیات بیت المقدس 4، با هدف تکمیل و ادامۀ دستاوردهای عملیات والفجر10 و عکس العمل به تجاوزهای رژیم بعث در حمله به مناطق مسکونی کردستان و همچنین به تظلم خواهی از مردم کردنشین عراق در حلبچه انجام شد.
25 اسفند 1366 بود که صدام در وحشیانه‌ترین اقدام خود؛ با سلاح‌های شیمیایی به مردم حلبچه حمله کرد. در این حملات که براساس گزارش‌های سازمان ملل از گاز خردل و چند ماده شیمیایی عامل اعصاب نامعلوم استفاده شده بود، حدود 5 هزار نفر مردم بی‌دفاع حلبچه شهید و حدود 10 هزار نفر تا آخر عمر با عوارض شیمیایی دست و پنجه نرم کردند.
موقعیت منطقه عملیاتی
عملیات در شرایط سخت منطقه‌ای كوهستانی انجام گرفت. منطقه عملیات، از شمال به دریاچه دربندیخان و شاخ تمورژنان، از جنوب به دشت مرتكه و ارتفاعات شاخ خشیك و بمو، از شرق به رودخانه زیمكان و كوه بیزل و ازغرب به سد دربندیخان و ارتفاعات قاشتی منتهی می‌شد.
از ارتفاعات و عوارض مهم در این منطقه می‌توان از؛ شاخ سورمر، شاخ شمیران، برددكان، دریاچه دربندیخان و دشت تولبی نام برد که ارتفاعات ذکر شده مشرف بر اكثر جاده‌های ارتباطی و عقبه خودی و دشمن در منطقه بودند.
اقدامات مهندسی پیش از عملیات
جهاد سازندگی کرمانشاه مأمور شد تا جاده‌ای از وسط ارتفاعات تموژنان به شکل حرف T ایجاد کند. از سوی دیگر جهاد سازندگی لرسنان، به احداث جادۀ چم سراژین و چم بیاروک همت گمارد. جهاد آذربایجان شرقی مأمور شدند تا ساحل تمورژنان و ارتفاعات سورمر در دشت تولبی را برای استقرار پل خضری شناسایی و بررسی كنند.
شرح عملیات بیت المقدس 4
عملیات در ساعات اولیه روز پنجم فرودین ماه 1367 با رمز «یا ابا عبدالله» آغاز شد. نیروهای غواص و تکاور ایرانی به ساحل دشمن نفوذ کردند. کوهستانی بودن منطقه، و وجود کمین‌های بسیار در شیارها و ارتفاعات، از سرعت حرکت نیروهای ایرانی می‌کاست. ساعت‌های اولیه روز نخست عملیات، با شدت گرفتن درگیری‌ها سرعت پیش‌روی نیروها نیز بیش‌تر شد.
سپاه یکم عراق که در غرب مستقر بود، یک لشکر پیاده و 4 تیپ و گردان کماندویی در آن‌جا مستقر بودند که با شروع عملیات یک تیپ زرهی و گردان کماندویی دیگر به آن‌ها اضافه شد. گرچه طراحی و هدایت عملیات بیت المقدس 4 با قرارگاه کربلا بود اما اجرای آن به صورت مشترک با قرارگاه فتح انجام گرفت. قرارگاه فتح سپاه پاسداران در این عملیات، متشکل از لشکر 27 محمد رسول الله(ص) ، لشکر 57 حضرت ابالفضل(س)، لشکر 10 سید الشهدا(س)، و تیپ 118 الغدیر یزد بود.
اخبار جنگ حامل خبرهای خوبی برای قوای خودی بود، چیزی که به گوش می‌رسید رزمندگان اسلام در حال تصرف ارتفاعات شاخ شمیران و نیز پاکسازی دشت تولبی بودند و از سوی دیگر نیروهای رژیم بعث اعلام می‌کردند که در محاصره نیروهای ایرانی قرار گرفته‌اند.
در ساعت 14 همان روز اعلام شد كه شاخ سورمر نیز به تصرف نیروهای خودی درآمده و بیش از 100 تن از قوای دشمن اسیر شدند. نیروهای عراقی علاوه بر وارد آوردن فشار به دو محور دشت تولبی و شاخ شمیران، عقبه رزمندگان را به شدت مورد هجوم آتش كاتیوشا و توپخانه و نیز بمباران شیمیایی قرار می‌دادند. در نتیجه، منطقه به مواد شیمیایی آلوده شد و یگان‌های عملیاتی سازمان خود را از دست داده و توانشان رو به ضعف نهاد.
با روشن شدن هوا، نیروی هوایی ارتش با بالگردهای هوانیروز وارد عمل شد و جاده‌های مهم و مواصلاتی که عقبه دشمن به حساب می‌آمد، بمباران کرد.
دشمن با بمباران شیمیایی تعدادی از مواضع درپائین شاخ شمیران راتصرف نمود که مجددا رزمندگان توانستند آن مواضع راپاکسازی کنند.
نیروهای ایرانی که در شاخ شمیران مستقر شده بودند، نیروهای عراقی را در بخش چپ ارتفاعات در حال مقاومت بودند، متزلزل کرد و تعدادی را اسیر گرفت و تعدادی هم از مهلکه فرار کردند.
در نهایت بعد از چهار روز آتش و درگیری، ادامه عملیات میسر نشد و رزمندگان اسلام موفق به بازپس‌گیری و تثبیت مناطقی از مناطق مورد هدف شدند که این خود، پیروزی چشمگیری به حساب می‌آمد.
نتایج عملیات بیت المقدس 4
در این عملیات به‌جز ارتفاعات یاد شدۀ پشت قلعه و کبیره به همراه 9 قله دیگر و روستاهای تولی، شمیران، کانی کوه، سرشات سرو، سرشات خوار و چند دهکده دیگر آزاد شد.
تجهیزات زیادی از جمله بیش از 20 دستگاه تانک و نفربر، 50 دستگاه خودروی سبک و سنگین در این عملیات منهدم شد. و دو تیپ، دو گردان تانک و یک گردان توپخانۀ دشمن از میان برداشته شد. تعداد کشته و زخمی‌های دشمن از مرز 1500 نفر گذشت و تعداد اسرا به 400 نفر رسید. غنائم به‌دست‌آمده در عملیات بیت المقدس 4 شامل 15 دستگاه تانک و نفربر و تعداد زیادی تجهیزات سبک و نیمه‌سنگین می‌شد.
