عملیات بیت المقدس 5 ، بیست و یکم فروردین ماه 1367 با رمز «یا ابا عبدالله الحسین(ع)» در منطقه مریوان شروع شد. این عملیات که چهار روز طول کشید، با دلاوری رزمندگان ارتش جمهوری اسلامی، خطوط دشمن در هم کوبیده شد. در این عملیات، ارتفاعات حساس و مهم منطقه از قوای رژیم بعث پاکسازی شد و با پشتیبانی خلبانان قهرمان نیروی هوایی حدود 40 کیلومتر از منطقه عملیاتی پنجوین آزاد شد.
اهداف عملیات بیت المقدس 5
هدف عملیات بیت المقدس 5 ، تصرف ارتفاعات کله قندی، سنگ معدن و شاخ‌کن شوکت بود. ارتفاع كله‌قندي، يكي از قله‌هاي سلسله ارتفاع زالوآب بود. این ارتفاع، قله اختلافي بين ايران و عراق از سال‌هاي پيش و از قبل از انقلاب است. کله قندی، به دليل اهميت استراتژيكي‌اش جزو مواردي بود كه دشمن بعد از عقب‌نشيني از مرزهاي ايران بعد از فتح خرمشهر، همچنان آن را نگه‌داشته بود. قله كله‌قندي از آن طرف به دو شهر عراق و از اين طرف به شهر مهران و جاده اصلي اين منطقه اشراف دارد. اين جاده تا قله شايد 200 متر هم فاصله نداشته باشد و حتي با سلاح‌هاي سبك هم مي‌شود جاده را بست. تا زماني كه دشمن قله را در اختيار داشت عملاً محور جنوب به شمال از دسترسمان خارج شده بود و نمي‌توانستيم از آن استفاده كنيم. بچه‌ها براي دسترسي شمال به جنوب بايد از پلدختر به اسلام‌آباد مي‌آمدند كه وضعيت سختي را ايجاد كرده بود. رزمندگان و فرماندهان با مشورت‌هايي كه انجام داده بودند تصميم گرفتند اين ارتفاعات را از دست دشمن آزاد كنند.
شرح عملیات بیت المقدس 5
در آخرین ماه‌های جنگ ایران و عراق، زمانی‌که توازن قدرت به نفع نیروهای عراقی در حال تغییر بود، قوای ایرانی دست از مجاهدت برنداشتند و با پیروزی کامل، درخاک دشمن تصرف کردند و مناطق و شهرهای مهمی همچون “حلبچه” کردستان عراق را در اختیار خود قرار دادند؛ و یک عملیات تخریبی در 21 فروردین 1367 برای ضربه زدن به قوای عراق در منطقه عمومی “پنجوین” اجرایی کردند. هر چند عملیات مذکور به صورت محدود اجرا شد اما موفقیت در آن می‌توانست روحیه نیروهای خودی را تقویت کرده و روند پیروزی‌های عراق را متوقف کرده و یا کند سازد.
این منطقه پیش از این هم در عملیات « والفجر4 »صحنه مقابله نیروهای ایرانی و عراقی با هم بود. طراحی و اجرای عملیات بیت المقدس5 به ترتیب با لشکر 28 پیاده کردستان و همراهی یگان‌های تیپ 25 تکاور بود.
لشکر۲۸ پیاده سنندج با کمک تیپ ۲۵ تکاور و تیپ ۵۵ هوابرد از یگان‌های نیروی زمینی ارتش، عملیات را با رمز «یا اباعبدالله الحسین(ع)» در ارتفاعات منطقه عمومی پنجوین آغاز کردند. عمده اهداف تصرف شد اما بخشی از اهداف در جناح راست عملیات در دست دشمن باقی ماند و عراق در ضد حمله‌های خود از گلوله شیمیایی استفاده کرد.
ایرنا درباره چگونگی پیروزی نیروهای ایرانی در این عملیات نوشته؛ در دومین روز از عملیات بیت‌المقدس۵، بر اثر فشارهای ارتش عراق به رزمندگان ارتش در ارتفاعات مرزی در مقابل پنجوین عراق، نیروهای مستقر روی ارتفاع سنگ معدن تا روی سه تپه بزرگ انتهای ارتفاع سنگ‌معدن عقب آمدند و در طول روز مواضع خود را حفظ کردند.
در ۲۳ فروردین یعنی سومین روز عملیات در منطقه مرزی پنجوین، بر اثر فشار دشمن، رزمندگان ارتش از مواضع خود در ارتفاع کله‌قندی عقب‌نشینی کردند. فرمانده سپاه یازدهم امام عسگری سپاه پاسداران در خصوص عملکرد یگان‌های ارتش در عملیات بیت‌المقدس ۵ در ارتفاعات منطقه پنجوین به فرمانده نیروی زمینی سپاه گزارش داد. وی گرفتن تلفات زیاد از دشمن، چشمگیر بودن عملکرد نیروی هوایی و هوانیروز و شنود قوی را از نقاط قوت عملیات برشمرد و به کمک‌های سپاه در این عملیات از جمله یک گردان توپخانه ۱۳۰ میلی‌متری و ۲ قبضه کاتیوشا در اختیار تطبیق توپخانه ارتش اشاره کرد.
تخلیه مجروحان از بیمارستان توحید در عقبه منطقه به بیمارستان‌های عقبه تا سنندج و از آنجا به بعد نیز به عهده سپاه بود. علاوه بر آن، کمک‌های تدارکاتی در اختیار آنان گذاشته شد. همچنین برای انتقال مهمات، خودرو در اختیار ارتش گذاشته شد و از سوی دیگر، سپاه ۲ گردان از ژاندارمری و لشکر۷۷ خراسان را از خط ارتفاع سورن در منطقه عملیاتی والفجر۱۰ آزاد کرد و این گردان‌ها برای کمک به منطقه عملیاتی بیت‌المقدس ۵ اعزام شدند.
به گفته سرتیپ علی اصغر جمالی جانشین وقت فرماندهی نیروی زمینی ارتش «رزمندگان در نخستین ساعات عملیات بیت‌المقدس ۵ به تمامی اهداف خود به طور کامل دست یافتند. ارتشیان اسلام تا ۱۵ کیلومتری عمق خاک عراق پیش رفته و با استقرار سریع بر ارتفاعات مهم منطقه، محورهای تدارکاتی دشمن را در تیررس خود قرار دادند که این اقدام به فرار باقیمانده نیروهای عراقی و اختلال در تدارکات دشمن منجر شده است.»
همچنین به گفته سرتیپ محمد انصاری فرمانده وقت هوانیروز ارتش جمهوری اسلامی ایران «خلبانان هوانیروز در این عملیات با انجام ۱۹۳ سورتی (تعداد) پرواز در شرایط بسیار سخت و زیر بمباران‌های دشمن، وظایف خود را به بهترین وجه انجام دادند.»
رزمندگان نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران با عبور از میدان‌های مین، موانع ایذایی و طبیعی به مواضع دشمن هجوم می‌برند و پس از درگیری سخت، خطوط مقدم دشمن را درهم می‌کوبند و آنها را وادار به فرار از ارتفاعات مرزی می‌کنند. در این حمله ارتفاعات حساس و مهم منطقه نیز از نیروهای عراقی پاکسازی شد.
در این میان و با حمایت خلبانان شجاع نیروی هوایی ارتش در حدود ۴۰ کیلومتر مربع از منطقه عملیاتی پنجوین آزاد و تحریکات بعدی دشمن خنثی شد و امکان هرگونه عکس‌العمل از آنها سلب شد و ناامیدانه در مواضع جدید خود مستقر شدند و رزمندگان اسلام نیز به تثبیت مواضع خود پرداختند.
این عملیات پس از چهار روز نبرد با دست‌یابی به اهداف مورد نظر به پایان رسید تا پیروزی قاطعی در کارنامه ارتش جمهوری اسلامی به ثبت برسد، آن هم در آستانه روزی حضرت امام خمینی (ره) به نام روز ارتش نام‌گذاری کرده بودند.
نتایج عملیات
هدف‌های پیش‌بینی شده در طرح عملیات آفندی بیت‌المقدس ۵ به تصرف نیروهای خودی درآمد. همچنين ارتفاعات ؛ 1680، 1823، 1470، 1540، 1560، 1830 از اشغال ارتش متجاوز صدام آزاد و تمام ارتفاعات غربي پنجوين پاكسازي شد. خلبانان شجاع هوانیروز و نیروی هوایی با تهاجم به مواضع و ادوات نیروهای بعث، تلفات و خسارات جبران‌ناپذیری را به آنها وارد کردند و با حمایت شایسته آنها قسمتی از خاک میهن اسلامی و حدود ۴۰ کیلومترمربع از منطقه عملیاتی پنجوین آزاد شد. با عکس‌العمل نیروهای ما، تحرکات بعدی دشمن خنثی و امکان هرگونه عکس‌العمل از آنها سلب شده و ناامیدانه در مواضع جدید خود مستقر شدند و رزمندگان اسلام نیز به تثبیت مواضع خود پرداختند.
صدها خودروی نظامی، تانک و نفربر منهدم شد و ده‌ها قبضه سلاح سبک و سنگین و وسایل مخابراتی به غنیمت نیروهای خودی درآمد. تعداد قابل توجهی از نیروهای دشمن کشته و زخمی شده و ۳۰ نفر از نیروهای دشمن به اسارت درآمدند.
