عملیات ضربت ذوالفقار

تاریخ شروع:

1359-10-19

تاریخ پایان:

1359-11-20

نیرو های عمل کننده:

سپاه، بسیج، ارتش

رمز عملیات:

یاالله

عملیات ضربت ذوالفقار

عملیات غرور آفرین ضربت ذوالفقار، معروف به عملیات فتح میمک در دی ماه سال 1359، در غرب صالح‌آباد ایلام با رمز مبارک یا الله به فرماندهی ارتش و بسیج عشایر ایل خزل، آغاز شد.این حماسه بزرگ در امتداد دفاع از دستاوردهای انقلاب اسلامی و با هدف تسلط بر ارتفاعات مرزی و تامین منطقه عمومی میمک، به وقوع پیوست.

به گواه تاریخ و اذعان واضح دشمن، عملیات فتح میمک، تاحدوی سرنوشت جنگ را تعیین و اولین نقطه پیروزی در جبهه‌های جنگ را آشکار کرد. موفقیت و کسب پیروزی غیرتمندان ایل خِزل، مژده پیروزی‌های گسترده و پی در پی را به رزمندگان اسلام داد.

عملیات ضربت ذوالفقار خیال خام دشمن را باطل و باعث سرخوردگی دشمن شد. درواقع می‌توان از این عملیات به عنوان اولین پیروزی رسمی قوای اسلام نام برد.

ارتفاعات میمک که در غرب صالح آباد قراردارد، از مهم‌ترین نقاط مورد اختلاف بین ایران و دولت عراق، در قرارداد الجزایر بشمار می‌آمد که به دلیل اینکه عراق خود را موظف به انجام تعهداتش نمی‌دانست، ایران نیز برای حل مسئله ارتفاعات میمک اقدام نکرد.

سرانجام در شهریور ماه سال 1359، پیش از آنکه حمله سراسری به مرزهای ایران آغاز شود، عراق ارتفاعات میمک را تصرف کرد. با اینکه مهمات و تدارکات رزمندگان، با تجهیزات و نیروی انسانی دشمن قابل مقایسه نبود، اما تلفیق توکل با شجاعت و اراده آهنینِ عشایر و ایلات، شرایطی را فراهم آورد تا نیروهای ایرانی موفق شوند به قلب دشمن یورش برده و این منطقه با ارزش را آزاد کنند.

شرح عملیات ضربت ذوالفقار

دلاور رمندگان ایرانی، برای نتیجه بهتر در این عملیات، تمرینات مختلفی را درد مناطق مشابه منطقه عملیاتی صالح‌اباد، به طور عملی انجام دادند. تمرینات جدی آنان، در منطقه گنجوان، یک ماه به طول انجامید.
قبل از پیشروی نیروها به منطقه میمک، ساعت حمله به دشمن شش صبح تعیین شد. اکثر نیروها در قسمت جنوبی میمک مستقر شدند و تعدادی دیگر در منطقه شمالی آن؛ که فاصله زیادی با یکدیگر داشتند. از این رو نیروهایی‌ که در منطقه شمال میمیک استقرار یافته بودند، به دلیل خطایی نامشخص، عملیات را پنج صبح آغاز نمودند.
سر انجام در تاریخ 19 در ماه سال 1359، ساعت شش صبح عملیات ضربت ذوالفقار با رمز مقدس یا الله آغاز شد. رزمندگان با شعار الله اکبر در همان لحظات شروع عملیات، ضربات محکم و باورنکردنی را به خطوط دشمن وارد آوردند اما دشمن که از تجهیزات و ادوات بسیاری برخوردار بود، شکست خود را جبران کرد و نیروهایش را وادار به عقب نشینی کرد.
پیشروی نیروها به سمت دشمن به قدری سریع و بی نقض انجام شد، که نشان می‌داد عراقی‌ها به شدت غافلگیر شده اند. از آنجایی‌که شب قبل از عملیات، رزمندگان اسلام با مشکلات بسیار دست و پنجه نرم کرده و راه طولانی و طالقت فرسایی را طی کرده بودند، موفق شدند تا خود را به محل از قبل تعیین شده برسانند و هر طور که بود در ارتفاعات میمک مستقر شوند.
در اوایل آغاز عملیات، دشمن حملات هوایی خود را آغاز نمود و آتش سنگینی را به منطقه تحمیل کرد. از آنجایی‌که از لحاظ حمله هوایی نیروهای عراقی نسبت به نیروهای خودی برتری داشتند، هوایپماهای ایرانی موفق به جلوگیری از ورود هلیکوپترهای دشمن نشدند.
با اینکه تیپ یک در یک قدمی پیروزی نهایی در عملیات بودند و تمام گردان‌ها به اهداف از پیش تعیین شده خود رسیده بودند، اما به قدری فشار دشمن در منطقه شمال میمک بیشتر شده بود که یکی از گردان‌ها، مجبور به عقب‌نشینی شد.
در نهایت، با کوشش بسیار رزمندگان، در بخش عمده‌ای از منطقه عملیاتی، دشمن عقب‌نشینی نمود. با تاریک شدن هوا، به نیروهای ایرانی دستور داده شد تا مناطق تصرف شده را حفظ کرده و از مانطق دفاع کنند. نیروها تمامی اقدامات مناسب را جهت حفظ مواضع انجام دادند و به قدری موفقیت‌آمیز عمل کردند که، در روز نخست عملیات موقعیت بسیار مناسبی را در منطقه کسب نموده و بیشتر ارتفاعات میمک را از تصرف دشمن در آوردند.
روز دوم عملیات اما، کار نیروها دشوار تر شد چراکه با فعال شدن توپخانه دشمن، منطقه زیر آتش شدید قرار گرفت. در همین روز برای اولین بار آثار گازهای سمی شیمیایی در منطقه کنجان دیده شد.
در خصوص استفادهاز سلاح‌های شیمیایی توسط دشمن در این عملیات، گزارشی در یکی از روزنامه‌ها آمده است که به این شرح است:« با شروع جنگ تحمیلی و تهاجم سراسری رژیم بعث به مرزهای آبی، خاکی و اعمال انواع جنایت ها و ظلم و وحشیگری که چهره سیاه و ننگین صدام و جنایتکاران سیاسی و نظامی عراق را سیاه‌تر و ننگین‌تر کرد، رژیم بعث عراق با مشورت و نظارت کارشناسان عالی رتبه دولت‌های استکباری در تاریخ 1359/10/23 مبادرت به کاربرد آزمایشی و سنجشی تأثیر آنها بر رزمندگان در محورهای حلاله و منطقه عمومی میمک کرد.»

در ادامه عملیات، نیروهای خودی تمام تلاش خود را برای پاکسازی منطقه به‌کار گرفته و پاسگاه‌های حلاله و نی‌خزر را پشتیبانی کنند.
میمک برای عراق از جمله مناطقی بود که از اهمیت بالایی برخوردار بوده و تصرف آن، یکی از دلایل مهم آغاز جنگ توسط عراق، به حساب می‌آمد. این منطقه توسط عراقی‌ها سیف سعد نامیده شد و با توجه به اهمیت بالایی ک برای آنان داشت، یک گردان را نیز به همین نام خواندند. دولت عراق هیچ‌گاه فکر نمی‌کرد این ارتفاعات را از دست دهد بنابر این، از دست دادن این منطقه مهم، برای عراق، ذلت را به همراه داشت.
نیروهای دشمن در روز سوم عملیات برای تصرف دوباره میمک از سمت شمال غربی ضد حمله زدند. و سنگر به سنگر باهم جنگیدند. دشمن تلاش بسیاری از سمت چپ، برای ورود به ارتفاعات میمک کرد. علاوه‌بر آن نیروهای دشمن جبهه‌ای را در اطراف رودخانه تلخاب و تنگه بیجار گشود.
آتش دشمن هر لحظه شدت بیشتری می‌گرفت و رزمندگان را در شرایط سختی قرار داد.
دشمن هیچ تردیدی برای پس گرفتن ارتفاعات میمک نداشت یه همین دلیل با وجود اینکه عقب نشینی کرده بود، آتش توپخانه بر روی نیروها بیش از پیش متمرکز می‌کرد. ولی این تلاش‌ها کاری از پیش نبرد و تمام تلاش ارتش عراق با شکست مواجه شد.
سرانجام پس از چندین روز نبرد سنگین و سخت، حالت دفاعی توسط رزمندگان در این منطقه پایدار شد.
عملیات ضربت ذوالفقار یا میمک، اگرچه عملیات محدود به حساب می‌آمد اما آثار روانی پیروزی در این عملیات بیشتر از بعد های ارضی آن بود؛ چراکه این عملیات اولین و مهم‌ترین عملیات موفقیت آمیزی بود که رزمندگان اسلام در دشوار ترین منطقه انجام داده و حکومت عراق را شگفت زده کردند.

نتایج عملیات

– تصرف ارتفاعات کله قندی، ۶۲۰، ۵۲۵، ۵۴۰ در محورهای شمالی و جنوبی منطقه عملیات
– کشته و مجروح شدن بیش از 2000 نفر
– انهدام ۶۰ دستگاه تانک و نفربر،
– انهدام 5 دستگاه خودروی مختلف
– سرنگونی ۲ فروند هواپیما و سه فروند هلیکوپتر
– انهدام تیپ ۲ پیاده کوهستانی و گردان7 تانک

دستاوردهای عملیات

به غنیمت در آمدن 13دستگاه تانک، ۲ دستگاه نفربر و تعدادی موشک مالیوتکا و اقلام مخابراتی و متفرقه

 

منبع: https://old.aviny.com/Occasion/enghelab_jang/defaemoghaddas/93/amaliat/zamini/zarbat/zarbat.aspx

فیلم و مستند