شهید محمد جهان آرا

نهم شهریور 1333  محمد در خرمشهر متولد شد. در همان دوران کودکی از پدرش قرآن یاد گرفت و مدتی بعد پایش به جلسات مسجد امام صادق خرمشهر باز شد. در همان مسجد فعالیت‌های سیاسی مذهبی‌اش شروع شد و مبارزۀ جدی علیه طاغوت را پیش گرفت.

محمد جهان آرا ۱۵ ساله که شد؛ به عضویت گروه مبارزه بر ضد طاغوت درآمد. سال 1349 در گروه حزب الله خرمشهر عضو شد و برای براندازی رژیم پهلوی، تلاش زیادی کرد. مدتی بعد توسط ساواک دستگیر شد و به خاطر سن کمش یکسال به زندان افتاد.

جهان آرا با اخلاق و رفتار پسندیده و حسن برخوردش در دوران محکومیت عده‌ای از زندانیان غیرسیاسی را به مسیر مبارزه و سیاست آورد. پس از آزادی از زندان، پرتلاش‌تر از گذشته به فعالیت خود ادامه داد مدتی بعد ساواک تهدیدش کرد تا از فعالیت‌های سیاسی و اسلامی کناره‌گیری کند. اما او که دست‌بردار نبود فعالیت‌هایش را نیمه مخفی کرد.

سال 1354 از دبیرستان فارغ التحصیل شد و برای ادامه درسش در دانشگاه به مدرسه عالی بازرگانی تبریز رفت. آن جا برای شکل‌گیری انجمن اسلامی این مرکز دانشگاهی تلاش زیادی کرد. در این زمان در تکثیر و پخش اعلامیه‌های امام و انتشار جزوه‌ها و بیانیه‌های افشاگرانه علیه سیاست‌های رژیم هم فعالیت های زیادی داشت.

در سال ۱۳۵۵ وارد گروه منصورون شد . از همین دوران بود که به دلیل ضرورت‌های کار مسلحانه مکتبی، ناچار به زندگی کاملاً مخفی روی آورد.
سال 1357 مأموران‌ ساواک، ‌برادرش علی را دستگیر کردند و زیر شکنجه‌ به‌ شهادت‌ رساندند. محمدعلی‌ دنبال این بود تا از طریق‌ سیدعلی‌ اندرزگو برای‌ گذراندن‌ دوره‌ آموزش‌ جنگ‌ چریکی‌ به‌ سوریه‌ سفر کند اما درپی‌ واقعه‌ ۱۷ شهریور ۱۳۵۷ از این سفر منصرف‌ شد.

با پیروزی انقلاب اسلامی در بیست و دوم بهمن ۱۳۵۷ سید محمد پس از دو سال و نیم زندگی مخفی به خرمشهر بازگشت و به فعالیت‌های انقلابی خود ادامه داد . او که در تشکیل سپاه پاسداران خرمشهر، نقش بسیار مهمی داشت با عوامل استکبار و منافقان، پس از تشکیل سپاه خرمشهر مبارزه کرد و به جنگ با عوامل مزدور خارج از مرزها پرداخت. جهان آرا به خاطر عملکرد خوبش به عنوان فرمانده ی سپاه خرمشهر انتخاب شد.

در زمان شروع جنگ تحمیلی محمد جهان آرا ، فرمانده سپاه پاسداران خرمشهر بود که مقابل دشمن مقاومت کرد. جهان آرا یکسال در جبهه نبرد حضور داشت و به یک متفکر نظامی و برنامه ریز در میدان جهاد تبدیل شد. در سال 1358 زندگی مشترکش را با صغری اکبرنژاد آغاز کرد. ثمرۀ ازدواجشان، دو پسر به نام‌های حمزه و سلمان بود. او علاوه بر سمت فرماندهی سپاه خرمشهر در اوایل سال ۱۳۶۰، در سمت‌های دیگری مشغول به فعالیت شد که از آن‌ها می‌توان به فرماندهی سپاه پاسداران اهواز و سرپرستی ستاد منطقه هشت سپاه اشاره کرد.

محمد جهان آرا نفوذ کلام عجیبی داشت و با قدرت و توان بالا تجزیه و تحلیل می‌کرد. قاطعیت، خوش خلقی، فداکاری و خستگی‌ناپذیری از خصوصیات بارزش بود. او جهادسازندگی را در خرمشهر راه‌اندازی کرد و کارکنان سپاه را برای حفاظت از دست‌آوردهای انقلاب و ایستادگی در مقابل عوامل بیگانه تشویق و ترغیب می‌کرد تا به خدمت و امداد مردم روستایی و عرب ساکن در نقاط مرزی بشتابند و با کار عمرانی و فرهنگی زمینه‌های عدم پذیرش در مقابل نفوذ دشمن را در مردم تقویت کنند.
به برادران می‌گفت: «انقلاب بیش از هرچیز برای ما یک امتحان الهی و یک آزمایش تاریخی و اجتماعی است و در جریان آن امتحان باید رنج، محرومیت، مصایب و ناملایمات را با آغوش باز بپذیریم و در برابر آشوب‌ها و فتنه‌ها با خلوص و شهامت، محکم بایستیم و از طولانی شدن دوران امتحان و افزایش سختی‌ها و ناملایمات نهراسیم.»

با آغاز جنگ، جهان آرا به همراه مردم و ارتش در نبرد خرمشهر جنگید. خرمشهر شهر بزرگی نبود، اما عراقی‌ها با اشغال آن می‌توانستند بر اروندرود مسلط شوند. از همین رو حمله به خرمشهر در دستور کار ارتش عراق قرار گرفت. تکاوران نیروی دریایی به همراه جهان آرا و یارانش در خیابان‌های خرمشهر با ارتش بعث می‌جنگیدند. با وجود حمله سنگین عراق، خرمشهر مقاومت کرده بود و این مقاومت باعث شگفتی طرفین بود.
نیروهای رژیم بعث عراق در ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ خرمشهر را زیر آتش گرفتند و مطمئن بودند که با ۲ گردان نیرو ظرف مدت ۲۴ ساعت خواهند توانست آن را به تصرف خود درآورند و بعد از آن از طریق پل ذوالفقاریه به آبادان دسترسی پیدا کنند و در فاصله کوتاهی به اهواز رسیده و خوزستان را جدا کنند اما پیش بینی متجاوزان بعثی به هم ریخت و آنها در مقابل مقاومت دلیرانه مردم خرمشهر، مجبور شدند، بخش زیادی از توان نظامی خود را در این نقطه، زمین گیر کرده و ۴۵ روز معطل شوند و در نهایت پس از عبور از ۲ پل کارون و بهمنشیر، آبادان را به محاصره در آورند. شهید جهان آرا در مورد یکی از صحنه های این نبرد می گوید: «امیدی به زنده ماندن نداشتیم. مرگ را می دیدیم. بچه ها توسط بی سیم شهادتنامه خود را می گفتند. صحنه خیلی دردناکی بود. بچه ها می خواستند شلیک کنند، گفتم: ما که رفتنی هستیم، حداقل بگذارید چند تا از آنها را بزنیم، بعد بمیریم. تانک ها همه طرف را می زدند و پیش می آمدند»
حمدانی فرمانده گارد ریاست جمهوری عراق در این باره چنین می‌گوید: «اشغال خرمشهر بسیار خونین و مرگبار بود که در آن دوطرف تقریبا هفت هزار کشته دادند. فتح خرمشهر را بر عهده نیرو‌های ویژه ما گذاشته بودند. صادقانه بگویم ایرانی‌ها در این نبرد سخت مقاومت کردند و اشغال این شهر برای ما بسیار پر هزینه و مشکل شد. آن‌ها از هر محله تا سرحد مرگ دفاع کردند و توانستند تلفات سنگینی به نیرو‌های ما وارد کنند.»
فروتنی در جهان آرا موج می‌زد. با وجود اینکه فرماندهی سپاه خرمشهر را به عهده داشت خود را یک بسیجی می‌دانست و در حالی‌که فرماندهی قاطع بود اما رابطه عاطفی و برادرانه خود را با نیروهای تحت امر حفظ کرده بود.
در سوم آبان ماه مسجد جامع خرمشهر تسخیر شد و خرمشهر سقوط کرد. جهان آرا و نیروهایش که دیگر خانه‌ای در شهر نداشتند. به کوت شیخ عقب‌نشینی کردند. با سقوط خرمشهر جهان آرا و باقی رزمندگان خود را برای عملیات بازپس‌گیری خاک‌های اشغالی آماده کردند. عراق علاوه بر اشغال خرمشهر، آبادان را نیز محاصره کرده بود.
مدتی بعد، طی عملیات ثامن الائمه در شهریور ماه سال ۱۳۶۰ ؛ ۱۵۰ کیلومتر از خاک‌های ایران آزاد شد و حصر آبادان پس از حدود یک سال شکسته شد. جهان آرا و نیروهایش نقش مهمی در شکستن این محاصره داشتند.

تعدادی از فرماندهان عالی رتبه ارتش و سپاه سه شنبه هفتم مهرماه 1360 با یک فروند هواپیمای سی-۱۳۰ از اهواز به مقصد تهران در حرکت بودند تا بدن مطهر شهدا را به خانواده‌هایشان و مجروحین جنگ را به بیمارستان‌ها برساند و فرماندهان گزارش پیروزی در عملیات را به امام خمینی بدهند که هواپیما در منطقه کهریزک تهران سقوط کرد. محمد جهان آرا نیز در این هواپیما بود.
عنوان« پنج فرمانده ارتش و سپاه که لایق شهادت بودند» در سرتیتر روزنامه جمهوری اسلامی شامل محتوای زیر بود:پنجم مهر ۱۳۶۰ مردم مومن ایران در اوج شادی ناشی از حماسه بزرگ شکست حصر آبادان توسط رزمندگان دلیر اسلام بودند که ناگهان در کم تر از ۴۸ ساعت بعد، بروز خبر ناگواری موجب جاری شدن اشک ها شد؛ دل ها با خبر سقوط هواپیمای سی ۱۳۰ ارتش جمهوری اسلامی ایران به غم فرونشست.

رخدادی که ۴۹ تن از سرنشینان هواپیما در آن شهید شدند که از آن ها می توان به« امیر سرلشکر ولی الله فلاحی»،« امیر سرلشکر سید موسی نامجو» وزیر دفاع؛« امیر سرلشکر جواد فکوری»، جانشین رئیس ستاد مشترک ارتش؛« سردار سرلشکر یوسف کلاهدوز» و« سردار شهید محمد علی جهان آرا»، فرمانده سرافراز سپاه در خرمشهر اشاره کرد.