شهید فضل الله مهدی‌زاده محلاتی (شهید محلاتی)

فضل الله محلاتی در تیرماه 1309 در شهرستان محلات از توابع استان مرکزی در خانواده‌ای اهل تقوا دیده به جهان گشود. او دبستان را با موفقیت به پایان ‌رساند، بعد از آن حجره‌ای در حسینیۀ محلات می‌گیرد و زی طلبگی بر تن می‌کند. با گذراندن دروس مقدماتی در سال 1324 به شهر قم سفر می‌کند و در آن شهر به ادامه تحصیل می‌پردازد. آشنایی او با مرحوم آیت الله العظمی محمد تقی خوانساری، در او تحول ایجاد کرد و از او یک عنصر فعال سیاسی به وجود آورد.

محلاتی، دروس حوزوی را نزد علمای شاخص فرا می‌گیرد. درس خارج را نزد  آیت الله العظمی بروجردی و خدمت حضرت امام خمینی(ره)، تفسیر و فلسفه را نزد مرحوم علامه طباطبایی، و دروس لمعه و مطول را نزد آیت الله صدوقی- شهید محراب-  می‌آموزد.

در همان دوران است که روحیۀ علمی و مبارزاتی ایشان شکل می‌گیرد. آشنایی ایشان با منش و بینش فقهی حضرت امام خمینی(ره) و حضور در مجاهدت‌های آیت الله کاشانی و فدائیان اسلام، از او چهره‌ای مبارزاتی ایجاد کرد.

فضل الله محلاتی، هفده سال بیشتر نداشت که با آیت الله کاشانی و تشکیلات فدائیان اسلام آشنا می‌شود و از همان زمان مبارزه‌اش را با رژیم طاغوتی شاه آغاز می‌کند. تشکیلات فدائیان اسلام در سال 1326 فراخوان اعزام به فلسطین و مبارزه با رژیم غاصب صهیونیستی را صادر می‌کند. شهید محلاتی جزء اولین نفراتی است که در این فراخوان نام‌نویسی می‌کند.

وی در سال 1331 از سوی آیت الله بروجردی مأمور می‌شود تا به غائلۀ حزب توده در قم رسیدگی کند. او نیز به خوبی از عهدۀ این مأموریت خطیر برمی‌آید. این امر نشان می‌دهد که آیت الله بروجردی به ایشان توجه ویژه‌ای داشت.

یکسال بعد شهید محلاتی بخاطر سخنرانی آتشین خود علیه «کنسرسیوم نفت» و «کودتای 28 مرداد» دستگیر و به مشهد مقدس تبعید می‌شود.

ایشان در سال 1341 به عنوان رابط میان علمای تهران و قم نسبت به تبادل پیام‌ها اقدام می‌کرد. همچنین برای روشنگری به تشریح نظرات مراجع و علمای قم به‌ویژه افکار امام خمینی(ره) در میان مردم می‌پرداخت.

پس از رحلت «آیت الله حکیم(ره)» همراه جمعی از روحانیون مبارز تهران، تلگراف تسلیتی به محضر امام خمینی(ره) مخابره می‌کند و مردم را به تقلید از ایشان فرا می‌خواند.

شهید محلاتی لحظه‌ای از مبارزه با رژیم ستم‌شاهی کوتاه نمی‌آیدتا دوباره در سال 1351 به دست ساواک زندانی می‌شود.

او که از جمله دلباختگان به امام خمینی و آرمان‌های او به حساب می‌آید با آمدن امام(ره)، به کمیته استقبال از ایشان می‌پیوندد. صدای پیروزی انقلاب اسلامی ایران، نخستین بار با صدای شهید محلاتی از رادیوها پخش و اعلام شد.

یکی از اولین کارهای شهید محلاتی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، راه اندازی و شکل‌گیری «جامعه روحانیت مبارز» در تهران است که خود ایشان به عنوان نخستین دبیر این جامعه انتخاب می‌شود.

در سال 1358 طی حکمی از سوی حضرت امام، مأمور می‌شود تا کاروان حج ابراهیمی را نمایندگی کند. این شهید مبارز در نخستین دوره مجلس شورای اسلامی نیز به عنوان نماینده مردم محلات و دلیجان، انتخاب می‌شود. در همان سال طی حکم دیگری از سوی امام، به عنوان نمایندۀ ایشان در ” سپاه پاسداران انقلاب اسلامی” منصوب می‌گردد که در این مسئولیت خطیر نیز اقدامات اساسی و ارزنده‌ای از ایشان به یادگار مانده است.

این مبارز نستوه و خستگی ناپذیر، با شروع جنگ ایران و عراق همچون مقاطع قبلی در صف اول مبارزه می‌ایستد و این‌بار با حضور در جبهه‌ها قوّت قلب فرماندهان و رزمندگان می‌گردد. ایشان جنگ را مسأله اصلی خود می‌داند و تمام کار و طرح برنامه‌اش را بر این اساس دنبال می‌کند. وی بیشتر جلسات خود را با مسئولان دفاتر نمایندگی، در جبهه تشکیل می‌دهد و نیروها را به سمت فهم و حل مشکلات جبهه سوق می‌دهد. او که دائما با اقدامات وحدت‌‌آفرین به دنبال موفقیت در عملیات‌ها بود، هرگونه عملی را که منجر به تضعیف این امر می‌شد ممنوع الاجرا اعلام می‌کرد.

از دیگر موضوعات اساسی که باید در جبهه‌ها دنبال می‌شد، بحث ولایت بود. او با تلاش آگاهانه و مستمر خود، در تقویت مبانی اعتقادی پاسدارن نقش ارزنده‌ای  ایفا کرد و وحدت و انسجام را در سپاه، بیش از پیش تقویت می‌کند.

پرداختن به مشکلات پاسداران، رشد آموزش‌های عقیدتی تنها گوشه‌ای از تلاش‌های این شهید گرانقدر در فضای جبهه و جنگ است.

زهد و ساده زیستی، تواضع و فروتنی از ویژگی‌های بارز ایشان به حساب می‌آمد. او انسانی شجاع، جدی، خوشفکر و دقیق بود. چهره متبسم و گیرایش همه را به سوی خود جلب می‌کرد. عشق و تبعیتش از امام خمینی(ره)، زبانزد بود. در گوشه‌ای از وصیت‌نامه ایشان می‌توانیم این علاقه را به خوبی ببینیم: « از امام بخواهید، برای آمرزش من دعای مخصوص نماید. من در این عالم به او عشق می‌ورزیدم و امر او را امر خدا و رسول خدا می‌دانستم.»  البته این علاقه قلبی و الهی دو سویه بود، فرزند شهید محلاتی می‌گوید: « خانم حضرت امام(ره)، که بعد از شهادت ایشان به منزل ما تشریف آورده بودند، گفتند که من دیدم امام برای دو شهید بیشتر گریه کردند؛ یکی شهید مطهری بود که امام خیلی متأثر شدند و دومین شهید، شهید محلاتی بود.»

اول اسفند 1364 بود که آن حادثۀ غمبار به وقوع پیوست. هنگامی که شهید محلاتی، با جمعی از نمایندگان مجلس و مسئولان قضایی کشور، با هواپیما عازم جبهه بودند، رژیم جنایت‌کار بعثی با چند فروند هواپیمای جنگی به هواپیمای حامل ایشان حمله کرد که در اثر این حادثه هواپیمای ایرانی سقوط کرد و همه سرنشینان آن، از جمله شهید محلاتی به درجۀ رفیع شهادت نائل آمدند. دو روز بعد پیکر مطهر ایشان، بر روی دوش مردم قدرشناس ایران تشییع و در حرم مطهر حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.